Văn học - nghệ thuật là một trong những lĩnh vực mà các thế lực thù
địch, phản động cùng những phần tử cơ hội thường xuyên lợi dụng để chống phá
cách mạng nước ta. Những biểu hiện của âm mưu này ra sao, cần có lý giải
như thế nào là những câu hỏi bức thiết cần được giải đáp.
Văn học - nghệ thuật là một bộ phận quan
trọng của văn hóa, tác động trực tiếp đến quan điểm, nhận thức, tư tưởng, tình
cảm và thẩm mỹ của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Nếu như văn hóa là nền tảng
tinh thần xã hội, là sức mạnh nội sinh của đất nước, thì văn học - nghệ thuật
là nhu cầu thiết yếu thể hiện khát vọng chân - thiện - mỹ của con người, là một
trong những nguồn lực to lớn, trực tiếp góp phần xây dựng nền văn hóa tiên
tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Nhận thức sâu sắc điều đó, trong suốt tiến trình
cách mạng, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm phát triển văn học - nghệ thuật
theo hướng vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, vừa bảo tồn cốt cách, bản
sắc, truyền thống văn hóa dân tộc Việt Nam. Vì vậy, văn học - nghệ thuật của
nước ta đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, trực tiếp tham gia sự nghiệp đổi mới
đất nước, miêu tả chân thật, sinh động sự nảy sinh và phát triển cái mới, cái
tốt đẹp, cao cả trong đời sống; đồng thời, nghiêm khắc lên án, phê phán những
cái xấu xa, thấp hèn, sự thoái hóa, biến chất, thói hư, tật xấu, tệ nạn xã hội,
góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển con người, phát triển đất nước.
Tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, có một
thực tế là tác động của âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực văn học - nghệ thuật đã
thể hiện ngày càng rõ hơn, tinh vi hơn, cả trực tiếp lẫn gián tiếp trong quá
trình sáng tạo, quản lý, truyền bá lý luận, phê bình văn học - nghệ thuật.
Chúng xác định đây là “mũi đột phá”, “thọc sâu”, nhằm làm tan rã niềm tin, gây
hỗn loạn về lý luận và tư tưởng, tạo “khoảng trống” để dần dần đưa hệ tư tưởng
tư sản vào và tiến tới xóa bỏ hệ tư tưởng xã hội chủ nghĩa. Một số hoạt động
văn học - nghệ thuật, một số tác phẩm xa rời những vấn đề lớn của đời sống đất
nước, lảng tránh những vấn đề đang đặt ra trong sự phát triển; đi vào những cái
tầm thường, coi đó là mục tiêu của sáng tạo văn học - nghệ thuật. Nghiêm trọng
hơn là trong giới văn nghệ sĩ đã có người phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng
đối với báo chí, văn học - nghệ thuật. Đã xuất hiện nhiều tác phẩm có dụng ý chính trị rõ
rệt phủ định con đường và sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta; tác động, lôi
kéo, lái dư luận xã hội, cổ súy quan điểm, tư tưởng dân chủ cực đoan; thổi
phồng mặt trái của xã hội. Họ sáng tác, quảng bá những tác phẩm văn học - nghệ
thuật lệch lạc, bóp méo, bôi đen lịch sử hoặc dùng những hình tượng mang tính
ẩn dụ đen tối nhằm giễu nhại con đường cách mạng của dân tộc mà Đảng và nhân
dân ta đã lựa chọn. Mặc dù một số văn nghệ sĩ kể cả ở trong nước và hải ngoại
luôn rêu rao quan điểm “Văn học - nghệ thuật chân chính phải độc lập với chính
trị”, nhưng họ lại luôn sử dụng văn học - nghệ thuật làm công cụ tuyên truyền
nhằm chống phá Đảng và Nhà nước ta. Thực chất, họ đã dùng những thủ pháp nghệ
thuật để vu cáo, xuyên tạc, bôi bẩn các giá trị văn hóa dân tộc, các thành tựu
cách mạng cả trong quá khứ và hiện tại.
Theo suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ
nước, dân tộc ta đã phải trải qua biết bao hy sinh, gian khổ trong các cuộc
chiến tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Các tác
phẩm văn học - nghệ thuật theo đó cũng đồng hành cùng công cuộc trường chinh
của dân tộc, khích lệ, cổ vũ tinh thần yêu nước của quân và dân ta. Thế nhưng,
các thế lực thù địch - những kẻ cơ hội chính trị vẫn lừa phỉnh độc giả, cố tình
bóp méo sự thật. Với luận điệu Nổi
loạn là bản chất của sự sáng tạo,... những tác giả có ý đồ cố tình công
bố những tác phẩm xếp vào hàng “đổi
mới”, nhưng kỳ thực không có tư tưởng gì mới, mà chỉ bộc lộ những
bất mãn, chống đối, xuyên tạc và vô hình làm cho các thế lực thù địch triệt để
lợi dụng tung hô, cổ súy. Họ đang mưu toan dấy lên một cuộc gọi là “chấn hưng văn hóa dân tộc” bằng
việc phủ nhận, cố tình lãng quên thành tựu của cuộc cách mạng giải phóng dân
tộc. Những tác phẩm họ đã công bố là thứ văn chương mưu đồ chính trị rõ rệt.
Trong khi luôn kêu gào phải “cởi
trói” cho văn nghệ sĩ và văn học phải độc lập với chính trị, một số
nhà văn, nhà thơ còn có tư tưởng (và ôm mộng) nguyền rủa, chửi bới văn học cách
mạng. Hùa theo khuynh hướng này là một số nhà phê bình văn học đã dùng mọi thủ
pháp học thuật để tìm cách lăng xê tác giả - tác phẩm, coi đó là những tác phẩm
văn học đích thực, là sáng tạo, là đổi mới, v.v. Một điều dễ nhận thấy là, nội
dung chính của những tác phẩm dạng này có tư tưởng khôi phục, giải oan, đề cao
các nhân vật lịch sử đã từng có tội với dân tộc. Tiêu biểu, như: xét lại hoàn
cảnh trốn chạy, đầu hàng giặc Nguyên Mông của gia quyến Trần Ích Tắc; tư tưởng
thương dân, tránh đổ máu của Phan Thanh Giản; lòng yêu nước của Phạm Quỳnh, Trương
Vĩnh Ký, v.v. Thiết nghĩ, những trang viết về các nhân vật kể trên nhằm giải
thích cho sự phản bội đầu hàng, sự hèn nhát với giặc để đánh tráo công - tội là
luận điệu rất xảo trá và nhuốm màu đen tối, đi ngược hoàn toàn với thực tiễn
lịch sử văn học cách mạng.
Bên cạnh đó, các thế lực thù địch tăng cường
kích động xu thế “giải thiêng” trong
văn học. Về bản chất, xét
mặt tích cực, đây là một trong những dấu hiệu thể hiện sự đổi mới trong tư duy,
cảm thức, cách tiếp cận và phương thức tự sự lịch sử đương đại. Tuy nhiên, một
số cây bút có tư tưởng phản động đã cố tình “cài cắm” luận điệu tự do trong sáng tác và coi đó là “bản lĩnh” của các nhà văn. Thậm
chí họ còn cả gan phát tán những tài liệu, công trình nghiên cứu, trích dẫn và
bình luận với dụng ý xấu các cuốn sách, tư liệu khiến cho hình tượng mất đi
tính huyền thoại, sự tôn nghiêm, làm giảm đi giá trị lịch sử của thần tượng.
Đáng chú ý là, xuất hiện một số tác giả cổ súy cho xu hướng này và khẳng định
như là một sự “cách tân” trong
văn học. Đó thực sự là một mưu đồ thâm hiểm của các thế lực thù địch trên mặt
trận mềm, đáng tiếc là một số cây bút chủ quan, mất cảnh giác vội vã ủng hộ sự
hạ bệ, giải thiêng đầy ắp động cơ chính trị. Họ không nhận ra rằng, điều đó đã
góp phần làm xói mòn giá trị chân, thiện, mỹ cao đẹp, đánh mất lòng tự tôn, tự
hào dân tộc, coi nhẹ giá trị nhân văn cốt lõi của sáng tạo văn học nghệ thuật.
Biểu hiện thường thấy là một số tác giả hải ngoại đã phát tán nhiều tài liệu,
bình luận với dụng ý hạ thấp, bôi nhọ danh dự Chủ tịch Hồ Chí Minh, cố tình
trích dẫn và bình luận dụng ý xấu các cuốn sách, tư liệu đã hội thảo về Bác Hồ,
các chí sĩ yêu nước, anh hùng dân tộc. Một số tác giả công bố những bài phân
tích ca ngợi một chiều các nhân vật cơ hội chính trị, tư tưởng dao động bằng
nhiều chi tiết không có thật, ca ngợi một chiều, lẩn tránh cái nhìn toàn diện,
biện chứng và dẫn đến sự cố tình không trung thực trong học thuật. Do vậy, hơn
lúc nào hết, người đọc hiện nay cần có cái nhìn khách quan, trung thực, biết
gạn đục, khơi trong để không mất thì giờ với những câu chuyện bịa đặt.
Một biểu hiện nguy hiểm khác đó là, để đẩy
nhanh “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, âm mưu của các thế lực thù địch là nhất
thiết phải thực hiện “dân chủ” trong đời sống xã hội; tăng cường kích động văn
nghệ sĩ phát tán những công trình nghiên cứu, lôi kéo một bộ phận văn nghệ sĩ
ngả nghiêng theo các luận điệu xuyên tạc, bóp méo sự thật về Đảng và Nhà nước
ta với mục tiêu hòng thay đổi hệ giá trị văn hóa Việt Nam bằng hệ giá trị văn
hóa tư sản. Bằng sự ảnh hưởng của tên tuổi các nhà văn, nhà thơ lớn, họ có thể
dễ dàng đưa ra những lập luận, quan điểm và hướng dư luận đi theo mình. Trước
những vấn đề nhạy cảm chính trị, những văn nghệ sĩ có tư tưởng ngả nghiêng thực
sự là mối nguy hại khó lường. Biểu hiện thường thấy đó là các thế lực thù địch
lợi dụng các vấn đề bức xúc của xã hội, làm nóng lên những vấn đề là hiện tượng
như khiếu kiện đất đai, công cuộc phòng chống tham nhũng của Đảng ta, tình hình
Biển Đông,... nhằm thổi phồng những nguy cơ, mặt trái của đời sống xã hội để
tăng cường chống phá. Có tác phẩm đòi lật án, xét lại như vấn đề cải cách ruộng
đất trước đây. Còn có những quan điểm nhầm lẫn giữa cuộc chiến tranh chính
nghĩa của dân tộc chống kẻ thù xâm lược với những cuộc nội chiến phi nghĩa, hao
xương tổn máu mà các thế lực phản động quy kết, xuyên tạc chân lý, giễu nhại
con đường cách mạng mà Đảng và Nhân dân ta đã lựa chọn. Một số văn nghệ sĩ chỉ
chú trọng “phanh phui” mặt tiêu cực, góc tối, cái xấu của xã hội và con người
với một giọng điệu đầy ác ý và vô cảm. Số lượng “tác phẩm” loại này không nhiều
nhưng tác hại lại rất lớn, vì nó đánh phá vào niềm tin của con người; dẫn dụ
một bộ phận cán bộ, quần chúng tự tách mình ra khỏi cuộc sống, tự coi mình là
vô can để có quyền phủ định, giễu nhại, phán xét.
Trong Lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Liên
hiệp các Hội Văn học - Nghệ thuật Việt Nam (tháng 7-2018), Tổng Bí thư, Chủ
tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: văn học - nghệ thuật trực tiếp tham
gia công cuộc đổi mới đất nước, miêu tả cho hay, cho chân thực, cho sinh động
và có sức thuyết phục sự nảy sinh và phát triển cái mới, cái tốt đẹp, cao cả
trong đời sống. Dũng cảm phê phán, lên án những cái xấu xa, thấp hèn, sự thoái
hóa, biến chất, tham nhũng, thói hư tật xấu, tệ nạn xã hội, qua đó góp phần
thiết thực vào sự thắng lợi của sự nghiệp phát triển con người, phát triển đất
nước. Đó chính là nhiệm vụ chủ yếu của văn học - nghệ thuật Việt Nam hôm nay và
mai sau. Đồng thời, cũng thể hiện quan điểm và tư duy biện chứng, xuất phát từ
thực tiễn của Đảng ta trên cơ sở thấu hiểu sâu sắc sứ mệnh, chức năng, nhiệm vụ
của văn học - nghệ thuật. Trong các chức năng lớn của văn học - nghệ thuật,
như: chức năng nhận thức, chức năng thẩm mỹ, thì giáo dục là chức năng chủ
chốt, góp phần điều chỉnh xã hội. Trong đời sống hiện nay, có thể dễ dàng nhận
thấy sự xuống cấp của đạo đức xã hội, sự băng hoại văn hóa truyền thống, đặc
biệt là sự suy thoái về tư tưởng, phẩm chất cách mạng của một số cán bộ, đảng
viên đã trở thành lực cản với sự phát triển của đất nước. Sự xuống cấp đó, một
phần do chúng ta chưa coi trọng phát huy vai trò của văn học - nghệ thuật trong
việc phát triển văn hóa, con người. Hơn nữa, tác động tinh vi của “diễn biến
hòa bình” trên lĩnh vực văn học - nghệ thuật trong thời kỳ mới vừa là vấn đề
của chính trị, vừa là vấn đề của khoa học. Trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng
tư tưởng của Đảng, văn hóa, văn nghệ là một lĩnh vực cực kỳ quan trọng, tinh tế
và nhạy cảm. Vì thế, bảo vệ vững chắc, chủ động, kiên định và linh hoạt lĩnh
vực này là góp phần trực tiếp bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Vì vậy, cùng
với việc tạo điều kiện thuận lợi cho văn nghệ sĩ sáng tạo, cũng cần kịp thời
phát hiện, ngăn ngừa các hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch, giữ vững
nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói, giá trị của
những tác phẩm văn học - nghệ thuật chẳng những để làm gương cho chúng ta ngày
nay mà còn để giáo dục con cháu ta đời sau. Trách nhiệm đó đang đặt lên vai các
văn nghệ sĩ, đưa nền văn học - nghệ thuật ngày càng tiến bộ, luôn là một
phần tinh túy của văn hóa, là nền tảng tinh thần xã hội, là động lực phát triển
đất nước.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét