Trong
sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quan điểm, đường lối xây dựng nền quốc
phòng toàn dân (QPTD) vững mạnh là nội dung được Đảng ta xác định có vị trí
quan trọng hàng đầu.
Tuy cách thể hiện có khác
nhau, nhưng qua từng thời kỳ cách mạng, Đảng ta luôn khẳng định, muốn hoàn
thành thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, chúng ta
phải phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân. Yếu tố cốt lõi để tạo nên sức
mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc đó chính là nền QPTD vững
mạnh.
Cơ sở để Đảng ta xác định
và nhất quán thực hiện quan điểm, đường lối ấy chính là chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh, kinh nghiệm thực tiễn từ lịch sử dựng nước, giữ nước mấy
nghìn năm của dân tộc và tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa giữ nước
của nhân loại vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của cách mạng Việt Nam.
Lý luận chủ nghĩa
Mác-Lênin đã chỉ ra rằng: “Một cuộc cách mạng chỉ có giá trị khi nó biết tự bảo
vệ”. Xuất phát từ luận điểm ấy, ngay sau cách mạng Tháng Mười Nga thành công,
để bảo vệ thành quả cách mạng, bảo vệ chính quyền, bảo vệ chế độ V.I.Lê-nin đã
yêu cầu: "phải có một thái độ nghiêm túc đối với vấn đề khả năng quốc
phòng và đối với vấn đề chiến đấu của nhà nước"(1).
Theo tư tưởng, quan điểm
của V.I. Lênin sức mạnh bảo vệ chính quyền, bảo vệ chế độ, bảo vệ đất nước là
sức mạnh tổng hợp, trong đó vai trò của quần chúng nhân dân rất quan trọng.
Trong các tác phẩm đề cập đến vấn đề này, V.I Lê nin đều thống nhất quan điểm:
“Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, nhân dân là người làm nên lịch
sử”. Sức mạnh QPTD theo tư tưởng của V.V. Lênin không phải là chiến lược
chung chung, trừu tượng mà bao hàm những thành tố rất cụ thể, sức mạnh quốc
phòng là sức mạnh tổng hợp, sức mạnh toàn diện trong đó quân đội giữ vai trò
nòng cốt. Nói về tăng cường sức mạnh của nền QPTD, VI.Lê nin chỉ rõ rằng phải
xây dựng được quân đội mạnh làm nòng cốt. VI.Lê nin khẳng định: “Muốn bảo vệ
chính quyền của công nông... chúng ta phải có Hồng quân mạnh mẽ... Có Hồng quân
mạnh, chúng ta sẽ vô địch”...
Kế thừa và phát triển
truyền thống mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, đồng thời vận
dụng sáng tạo lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể Việt
Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hình thành nên tư tưởng quân sự. Chính bằng tư
tưởng quân sự ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đã dẫn đường, chỉ lối quân và
dân ta đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và
toàn vẹn lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.
Nội dung cốt lõi của tư
tưởng quân sự Hồ Chí Minh chính là xây dựng nền QPTD vững
mạnh. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, giành chính quyền đã khó,
giữ chính quyền còn khó hơn, do đó để bảo vệ vững chắc thành
quả cách mạng và duy trì, phát triển hoạt động của chính quyền chuyên chính vô
sản, không có con đường nào khác là phải bằng sức mạnh tổng hợp của nền QPTD.
Ngay trong Tuyên ngôn độc
lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, tư tưởng ấy đã được Chủ tịch Hồ
Chí Minh khẳng định: " Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập
và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem
tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc
lập ấy".
Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu
rõ: chúng ta phải xây dựng nền QPTD, toàn diện. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nền
QPTD phải là nền quốc phòng mang tính chất nhân dân, nền quốc phòng của dân, do
dân xây dựng nên, nhằm mục đích bảo vệ lợi ích của nhân dân, bảo vệ thành quả
cách mạng.
Mặt khác theo tư tưởng quân
sự Hồ Chí Minh xây dựng nền QPTD phải gắn liền với thế trận chiến tranh nhân
dân phải có lực lượng vũ trang với ba thứ quân (bộ đội chủ lực, bộ đội địa
phương và dân quân du kích) làm nòng cốt, có hậu phương vững mạnh. Cùng với đó
Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ trương xây dựng nền quốc phòng hiện đại, xây dựng nền
QPTD phải gắn liền với xây dựng nền an ninh nhân dân .
Quán triệt và thực hiện
quan điểm, chủ trương, nhiệm vụ xây dựng nền QPTD mà Đảng ta đã xác định những
năm qua, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, toàn diện, thiết
thực. Tiềm lực, sức mạnh quốc phòng, an ninh của đất nước được tăng cường, đáp
ứng kịp thời yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Tuy nhiên, trên thực tế còn
không ít những vấn đề đặt ra, đáng chú ý là bên cạnh sự xuyên tạc, chống phá
của các thế lực thù địch, phản động, ngay trong nội bộ cũng có những quan điểm
chưa đúng, những nhận thức lệch lạc về sức mạnh tổng hợp bảo vệ Tổ quốc; về
đường lối xây dựng nền QPTD... Do nhận thức lệch lạc, chưa đầy đủ và hiểu chưa
đúng nên quá trình thực hiện đường lối xây dựng nền QPTD còn nhiều tồn tại, hạn
chế. Đáng chú ý là trong thực hiện chủ trương phát triển kinh tế - xã hội đi
đôi với xây dựng, củng cố quốc phòng – an ninh, nhiều cơ quan, đơn vị, địa
phương chỉ nhấn mạnh hiệu quả kinh tế mà xem nhẹ yếu tố quốc phòng – an ninh.
Do quá trình triển khai cơ quan chức năng, chủ đầu tư và các tổ chức, cá nhân
có liên quan không chú ý tới những tác động đến bảo đảm quốc phòng – an ninh và
an toàn cộng đồng, nên không ít công trình, dự án phải đình chỉ. Đặc biệt,
nhiều khu rừng, cánh rừng từng “che bộ đội”, “vây quân thù” trong kháng chiến,
tạo vành đai xanh bảo vệ biên giới trong hòa bình, nay đang bị tàn phá không
thương tiếc...
Thực trạng ấy Đảng và Nhà
nước ta đã thấy rõ, chỉ ra và có nhiều giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ,
quyết liệt đấu tranh ngăn chặn, khắc phục.
Đặc biệt, sau khi thẳng
thắn đánh giá thực trạng, phân tích cụ thể nguyên nhân, Nghị quyết Trung ương
4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy
lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện
"tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, đã chỉ rõ
những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Một trong
những biểu hiện được Ban Chấp hành Trung ương chỉ ra là: “Phủ nhận vai
trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng vũ
trang; đòi "phi chính trị hóa" quân đội và công an; xuyên tạc đường
lối QPTD và an ninh nhân dân; chia rẽ quân đội với công an; chia rẽ nhân dân
với quân đội và công an”.
Để đấu tranh phòng, chống
có hiệu quả với biểu hiện ấy, Ban Chấp hành Trung ương xác định tập trung lãnh
đạo, chỉ đạo thực hiện đồng bộ, toàn diện, có hiệu quả nhiều giải pháp. Một
trong những giải pháp quan trọng, phải làm thường xuyên là tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục, bồi dưỡng cho nhân dân, trước hết là cán bộ, đảng viên hiểu
đúng, nhận thức đầy đủ về xây dựng nền QPTD.
Cùng với tuyên truyền làm
rõ cơ sở lý luận, thực tiễn của đường lối, cần phân tích làm cho nhân dân hiểu
rằng xây dựng nền QPTD vững mạnh là yêu cầu khách quan của sự nghiệp bảo vệ
vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN chứ không phải do ý muốn chủ quan của cá nhân
hay tổ chức nào. Đây là một chủ trương chiến lược của Đảng ta, đồng thời cũng
là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Do đó,
cần làm cho nhân dân, trước hết là cán bộ, đảng viên thấu suốt quan điểm, muốn
hoàn thành thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, chúng
ta phải biết phát huy sức mạnh tổng hợp và một trong những yếu tố tạo nên sức
mạnh tổng hợp là phải xây dựng nền QPTD và an ninh nhân dân vững mạnh. Điều đó
chỉ có được khi mọi công dân, mọi tổ chức, mọi lực lượng, mọi cấp, mọi ngành
nhận thức đúng, ý thức đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm của mình đối với việc xây
dựng nền QPTD, an ninh nhân dân.
Để huy động được mọi nguồn
lực, phát huy trách nhiệm của mọi người, mọi tổ chức, mọi lực lượng cùng tham
gia xây dựng nền QPTD, chúng ta phải làm cho nhân dân hiểu rõ nền QPTD mà Đảng
ta chủ trương xây dựng đó là nền quốc phòng mang tính chất “vì dân, do dân, của
dân”, phát triển theo phương hướng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự
lực, tự cường và ngày càng hiện đại, kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng –
an ninh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, do nhân
dân làm chủ, nhằm giữ vững hòa bình, ổn định của đất nước, sẵn sàng đánh bại
mọi hành động xâm lược và bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; bảo vệ vững
chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Xây dựng nền QPTD gắn với
xây dựng nền an ninh nhân dân vững mạnh là tạo ra sức mạnh để ngăn ngừa, đẩy
lùi, đánh bại mọi âm mưu, hành động xâm hại, phá hoại công cuộc xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN. Việc xây dựng nền QPTD, an ninh nhân dân của Việt Nam
không nhằm mục đích nào khác là tự vệ chính đáng, là để chống lại thù trong,
giặc ngoài, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ,
bảo vệ chế độ XHCN và cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân. Đây chính là
thể hiện sự khác biệt về bản chất trong xây dựng nền QPTD, an ninh nhân dân của
Việt Nam cũng như các quốc gia có độc lập, chủ quyền đi theo con đường XHCN với
các quốc gia khác.
Sức mạnh của nền QPTD, an
ninh nhân dân của Việt Nam là sức mạnh tổng hợp được tạo nên bằng nhiều yếu tố
như: chính trị, kinh tế, văn hóa, tư tưởng, khoa học, đối ngoại, quân sự, an
ninh,... cả ở trong nước, ngoài nước, cả của dân tộc và của thời đại, trong đó
những yếu tố bên trong bao giờ cũng giữ vai trò quyết định.
Chỉ có thông qua tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục làm cho nhân dân, trước hết là đội ngũ cán bộ, đảng
viên hiểu đúng, nhận thức đầy đủ những vấn đề cơ bản đó, chúng ta mới góp phần
xây dựng niềm tin, nâng cao trách nhiệm và ý chí, quyết tâm trong xây dựng nền
QPTD, an ninh nhân dân. Đây cũng là biện pháp quan trọng để chúng ta phòng
ngừa, đấu tranh ngăn chặn những biểu hiện "tự diễn biến", "tự
chuyển hóa"; huy động mọi nguồn lực cho sự nghiệp xây dựng, củng cố nền
QPTD gắn với nền an ninh nhân dân nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.